Ræningjaþjóð sem betlar og hleypur frá ábyrgð?

Þótt mikill meirihluti Íslendinga væri andvígur því að ríkissjóður gengist í ábyrgð fyrir Icesave-skuldum Landsbankans, átti ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur sér öfluga stuðningsmenn, ekki síst meðal háskólamanna. Einn þeirra Stefán Ólafsson, prófessor við Háskóla Íslands, tók til máls og barðist fyrir því að fyrsti Icesave-samningurinn yrði samþykktur.

Í grein sem birtist í Fréttablaðinu 17. ágúst 2009 hélt Stefán því fram að Íslendingar myndu opinbera sig sem ræningjaþjóð ef látið yrði reyna að ábyrgðina fyrir dómstólum. Ekki sé „viðeigandi að betla né hlaupa frá málinu“. Stefán Ólafsson skrifaði meðal annars:

„Svo segja menn að ábyrgð okkar hefði átt að útkljá fyrir dómstólum. Þar hefði málflutningur okkar þurft að vera sá, að innstæðutryggingakerfið á Íslandi hefði aðeins verið fyrir íslenska viðskiptavini Landsbankans en ekki þá erlendu. Halda menn að nokkur dómstóll hefði dæmt Íslandi í vil í slíku máli? Varla. Líklegra er að slík framganga hefði opinberað okkur sem ræningjaþjóð.

Loks segja sumir að forsætisráðherra eigi að taka málið beint upp við leiðtoga Bretlands og Hollands. Biðja eigi griða því þjóðin ráði ekki við ábyrgðina (þó útreikningar sýni annað). Útlendingarnir vita betur. Þeir munu réttilega segja: Íslendingar lifðu um efni fram á annarra þjóða fé og nú er komið að skuldadögum. Lífskjör Íslendinga verða um margt betri en lífskjör Breta þrátt fyrir þessar auknu byrðar.

Mér sýnist af öllum gögnum málsins og vel rökstuddum greinum Steingríms J. Sigfússonar og Indriða H. Þorlákssonar og fleiri að niðurstaðan sé skýr. Hártoganir um langsótta lagaklæki eða kvein um að við ráðum ekki við þetta koma okkur hvorki lönd né strönd. Það er því ekki viðeigandi að betla né hlaupa frá málinu. Í öllu falli er slíkt ekki tímabært. Við þurfum nú að sýna heiminum að við erum heiðarleg þjóð sem vill standa við skuldbindingar sínar.

Þeir sem vilja fella samninginn bjóða heldur ekki upp á neina vitræna lausn. Fullyrða einungis að hægt sé að fá betri samning, án þess að neitt bendi til þess. Þó var fyrri ríkisstjórn komin áleiðis með verri samning síðastliðið haust. Markmið stjórnarandstöðunnar er aðeins að skapa ríkis-stjórninni erfiðleika og fella hana.

Það er tímabært fyrir þjóðina að komast á lappir aftur og nú eins og siðað fólk. Fórnarlömb Icesave-útrásarinnar hafa boðist til að lána okkur fyrir skuldinni, að mörgu leyti á viðunandi kjörum.”